Tachografy a nowe urządzenia kontrolne w Hiszpanii
Wprowadzenie nowoczesnych urządzeń przez Departament Terytorium Generalitat Katalonii ma ułatwić nadzór nad przestrzeganiem przepisów…
Według alarmujących analiz ekspertów rynku transportowego, obecnie w Polsce brakuje ponad 100 tysięcy zawodowych kierowców. Stanowi to jednocześnie ¼ całego zapotrzebowania na specjalistów na starym kontynencie. Z tego względu branża TSL coraz częściej sięga po zasoby spoza obszaru Unii Europejskiej. Niestety, ale wiąże się to z koniecznością spełnienia odpowiednich procedur.
O jakich procedurach tu mowa?
W obliczu tych niedoborów, firmy świadczące przewozy międzynarodowe szukają kadr pracowniczych spoza terenu Wspólnoty Europejskiej. Jednak by tego typu pracownik miał szansę rozpocząć pracę na terenie Polski, należy spełnić szereg odpowiednich warunków. Przede wszystkim osoba starająca się o legalne zatrudnienie, musi wystąpić o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę.
Przyszły pracownik składa wniosek o wydanie pozwolenia na pobyt czasowy i pracę do właściwego urzędu wojewódzkiego.
Występując z wnioskiem o jednolite zezwolenie należy dołączyć:
Dodatkowym wymogiem w niektórych przypadkach jest informacja starosty o braku możliwości zaspokojenia swoich potrzeb kadrowych na lokalnym rynku pracy.
Zezwolenia na pobyt czasowy i pracę udziela się na czas określony jednak nie krótszy niż 3 miesiące i nie dłuższy niż 3 lata.
W przypadku zmiany pracodawcy lub warunków zatrudnienia należy wystąpić o nowe zezwolenie.
Obywatele takich krajów jak Armenia, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, Rosja lub Ukrainy mogą być zatrudnieni na podstawie wystawionego przez pracodawcę oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Tego typu dokument należy złożyć do Urzędu Pracy oraz do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zezwala ono na otrzymanie zatrudnienia przez osoby spoza naszego kraju na czas 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy.
Dzięki specustawie Obywatel Ukrainy może podjąć pracę w Polsce, jeżeli jego pobyt w naszym kraju jest legalny. Wystarczy wtedy, gdy pracodawca powiadomi powiatowy urząd pracy o takim zatrudnieniu.
Kolejną formalnością, którą przewoźnik musi spełnić przy zatrudnianiu cudzoziemców, mających wykonywać przewozy międzynarodowe, jest otrzymanie świadectwa kierowcy — wydawanego przez Główny Inspektorat Transportu Drogowego. Potwierdza ono legalność zatrudnienia oraz zgodność z normami dotyczącymi przewozów drogowych kierowcy spoza Unii Europejskiej.
O wydanie świadectwa wnioskuje pracodawca na wniosku SK1, do którego musi dołączyć:
Świadectwo wydawane jest na okres maksymalnie 5 lat. Jego oryginał musi mieć przy sobie kierowca, a wypis należy przechowywać w siedzibie firmy.
W razie braku świadectwa kierowcy w trakcie kontroli, trzeba być przygotowanym na karę w wysokości 5 tysięcy złotych. Warto także dodać, że kierowca nie może legitymować się dokumentem wystawionym przez inną firmę przewozową. Świadectwo kierowcy musi być wyłącznie od aktualnego pracodawcy.
Nie należy mylić świadectwa kierowcy ze świadectwem kwalifikacji zawodowych.
Wykonywanie zawodu wyspecjalizowanego kierowcy w zakresie kategorii C, CE, D oraz DE wiąże się także z wyrobieniem wcześniej wspomnianego prawa jazdy z kodem 95. Regulacja ta, która weszła w życie w 2022 roku, obejmuje nie tylko cudzoziemców, ale także i obywateli naszego kraju.
Gdy kandydat spoza Polski nie posiada takiego dokumentu, musi wyrobić kartę kwalifikacji kierowcy. Upoważnia ona do wykonywania działań związanych z transportem drogowym na terenie Wspólnoty Europejskiej, jak i poza jej granicami.
Składając wniosek o takie zaświadczenie, należy dołączyć nie tylko kopię świadectwa kwalifikacji zawodowej uzyskanego w naszym kraju, ale również orzeczenie lekarskie i psychologiczne związane z możliwością wykonywania tego typu pracy. Składa się go do właściwego dla miejsca zamieszkania urzędu starosty.
Ważną zmianą dotyczącą zatrudniania kierowców zawodowych, wprowadzoną w kwietniu 2022 roku, jest otrzymanie indywidualnego numeru PKZ w systemie Profilu Kierowcy Zawodowego. Zawiera on pełen pakiet aktualnych danych dotyczących kwalifikacji zawodowych, doświadczenia, szkoleń czy wyników badań lekarskich danego kierowcy.
Bez tego numeru kierowca nie może rozpocząć szkoleń w zakresie kwalifikacji wstępnych, wstępnych przyspieszonych, wstępnych uzupełniających, uzupełniających przyspieszonych, okresowych czy przystąpić do egzaminu.
Profil zakłada się składając wniosek osobiście w wydziale komunikacji właściwym dla miejsca zamieszkania.
Do wniosku należy dołączyć m.in.:
Po uzyskaniu numeru PZK jest on udostępniany właściwemu ośrodkowi szkolenia, który uzupełnia dane dotyczące przeprowadzonego kursu kwalifikacyjnego i szkolenia okresowego danego kierowcy.
W przypadku kierowcy, który uczestniczył w kursie kwalifikacyjnym, profil zostaje udostępniony wojewódzkiemu ośrodkowi ruchu drogowego. Po przeprowadzeniu testu kwalifikacyjnego profil jest aktualizowany o jego wynik.
Na pogłębiający się kryzys braku zawodowych kierowców składa się wiele czynników. Jednym z nich jest długi czas spędzany za kierownicą, a także konsekwencje zdrowotne wykonywanego zawodu – choroby kręgosłupa, otyłość lub nadciśnienie. Nie bez znaczenia jest zwiększający się wiek aktualnie pracujących specjalistów.
Zatrudnianie zawodowych kierowców spoza Unii Europejskiej z pewnością pomogłoby w zapełnieniu luk kadrowych w firmach oferujących przewozy krajowe i międzynarodowe. Ostatnio dużo się mówi o zatrudnianiu kierowców z Kazachstanu, Filipin czy Indonezji.
Procedura pozyskania odpowiednich zezwoleń jest skomplikowana, a dodatkowo może się różnić ze względu na kraj, z którego jest potencjalny kierowca. Przykładem są Filipiny, które wymagają, aby przed zatrudnieniem swojego obywatela w Polsce, firma chcąca go zatrudnić, otrzymała akredytację. Do jej uzyskania potrzebny jest szereg dokumentów. Dodatkowo muszą one zostać zalegalizowane – część z nich przez Krajową Izbę Gospodarczą, a część przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
Barierą jest też z pewnością konieczność potwierdzenie kwalifikacji zawodowych cudzoziemca.
Można wystąpić z wnioskiem o uznanie kwalifikacji zawodowych zdobytych w kraju pochodzenia obcokrajowca do Transportowego Dozoru Technicznego w Warszawie. Nie oznacza to jednak, że kwalifikacje zostaną uznane. Urząd może skierować osobę starającą się o uznanie kwalifikacji zawodowych na staż adaptacyjny lub test umiejętności.
Jeżeli kierowca, będący obywatelem kraju trzeciego, nie wystąpi o uznanie kwalifikacji zawodowych zdobytych w swoim kraju, wówczas musi wziąć udział w kursie kwalifikacyjnym i zdać egzamin państwowy.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 25 marca 2022 r. dopuszcza możliwość obecności tłumacza przysięgłego w trakcie egzaminu osoby, która nie włada językiem polskim w stopniu umożliwiającym przeprowadzenie testu, ale tylko do czasu jego rozpoczęcia.
Testy kwalifikacji wstępnej w zakresie bloku C są już dostępne w języku polskim, rosyjskim, ukraińskim i angielskim. Z pewnością jest to bardzo duże ułatwienie dla osób z innych państw, które starają się o potwierdzenie swoich kwalifikacji zawodowych zdobytych w ojczystym kraju.
Czy we wszystkich ośrodkach ruchu drogowego jest taka możliwość? Z tego co się dowiedzieliśmy, to na pewno w Warszawie. W momencie pisania tego tekstu nie mieliśmy jeszcze potwierdzenia z innych ośrodków.
Skomplikowany i wieloetapowy proces potwierdzenia kompetencji zawodowych i wysokie koszty uzyskania obowiązkowych zaświadczeń pozwalających na prowadzenie samochodów ciężarowych, nie ułatwia pozyskanie nowych pracowników z krajów trzecich. Przewiduje się, że braki kierowców w Polsce i innych krajach Europy będzie się nadal pogłębiać.