Dokumenty przewozowe w transporcie drogowym

Praca kierowcy i przewoźnika to nie tylko przewóz towarów, lecz również dbanie o formalności. Dokumentacja przewozowa jest konieczna podczas kontroli i zawiera informacje niezbędne do prawidłowego zarządzania procesem transportu. Jakie są najważniejsze dokumenty przewozowe w transporcie drogowym?

4 grupy dokumentów przewozowych

Dokumenty w transporcie możemy podzielić na cztery grupy:

•     Dokumenty związane z pojazdem – dowód rejestracyjny, ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej przewoźnika drogowego (OCP), certyfikat EURO potwierdzający odpowiedni stopień bezpieczeństwa i spełniania wymogów ekologicznych, upoważnienie do korzystania z pojazdu.
•     Dokumenty związane z kierowcą – prawo jazdy, świadectwo kierowcy, karta kierowcy, aktualne badania lekarskie i psychologiczne, zaświadczenie o kwalifikacjach i szkoleniu okresowym, wykresówki/cyfrowy zapis z tachografu.
•     Dokumenty potwierdzające dostęp firmy do rynku przewozowego – zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego wraz z licencją na wykonywanie transportu drogowego.
•     Dokumenty związane z ładunkiem – list przewozowy, świadectwo pochodzenia towarów.

W przypadku transportu niektórych towarów konieczne są również inne dokumenty przewozowe:

•     przewóz żywności i towarów, które szybko się psują – świadectwo ATP (Autoryzacja Techniczna Pojazdu),
•     przewóz materiałów niebezpiecznych – świadectwo ADR,
•     dokumenty transportowe niezbędne do przewozu odpadów,
•     zezwolenia na przejazdy pojazdów nienormatywnych,
• dokumenty niezbędne do przewozu zwierząt – zaświadczenie o pochodzeniu zwierząt, planowany czas trwania transportu, licencja kierowcy,
•     przewóz roślin i produktów roślinnych – świadectwo fitosanitarne.

Dokumenty w transporcie międzynarodowym

W transporcie międzynarodowym oprócz wyżej wymienionych dokumentów obowiązują również: międzynarodowy list przewozowy CMR, licencja wspólnotowa, zezwolenie na międzynarodowy przewóz rzeczy, karnet TIR, karnet ATA, zezwolenie EKMT, zezwolenie na przewóz kabotażowy i świadectwo kierowcy (jeśli nie jest obywatelem UE).

Międzynarodowy list przewozowy CMR

Ten dokument transportowy sporządza się zgodnie z postanowieniami Konwencji o umowie międzynarodowej przewozu drogowego towarów (fr. Convention relative au contrat de transport international de Marchandise par Route). CMR stanowi podstawowy dokument przewozowy potwierdzający zawarcie umowy o przewóz. Wystawia się go w trzech egzemplarzach (dla nadawcy, odbiorcy i przewoźnika), a każdy z nich ma taką samą moc prawną. Dokument transportowy CMR powinien zawierać następujące informacje:

• dane nadawcy,
• dane odbiorcy,
• dane przewoźnika,
• miejsce i data przyjęcia towaru do przewozu oraz przewidziane miejsce jego wydania,
• ilość sztuk, cechy i numery towaru,
•     rodzaj towaru oraz sposób pakowania,
• waga brutto lub inaczej wyrażona ilość towaru,
• instrukcje niezbędne do załatwienia formalności
• zastrzeżenia i uwagi przewoźnika,
• postanowienia specjalne,
• koszty związane z przewozem.

Kto wystawia list przewozowy CMR? Choć konwencja tego nie reguluje, CMR jest najczęściej wystawiany przez nadawcę, który w największym stopniu odpowiada za szkody i nieprawidłowości wynikające z błędnego wypełnienia dokumentu. Dokument przewozowy wypełnia się w języku urzędowym kraju, w którym nadawany jest towar.

Licencja wspólnotowa

Decyzja administracyjna wydawana przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego, która uprawnia do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie zarobkowego transportu drogowego. Licencję wspólnotową mogą uzyskać przewoźnicy drogowi, którzy mają obowiązek zgłosić każdy pojazd wykorzystywany do przewozów międzynarodowych rzeczy Ten dokument transportowy upoważnia do wykonywania międzynarodowego transportu drogowego jednokrotnie lub wielokrotnie, zarówno do, jak i z terytorium państwa określonego w zezwoleniu lub tranzytem przez jego terytorium.

Karnet TIR

Międzynarodowy celny dokument tranzytowy wykorzystywany do przewozu towaru pomiędzy co najmniej dwoma obszarami celnymi. Wprowadzono go na podstawie przepisów Konwencji TIR (fr. Transport International Routier) z 14 listopada 1975 r. Głównym celem konwencji było uproszczenie procedury na przejściach granicznych i w urzędach celnych podczas realizowania przewozów międzynarodowych. W związku z tym, że granice Unii Europejskiej stanowią jeden obszar celny, karnet TIR wykorzystuje się w przewozach obejmujących teren poza UE.

Karnet ATA

Międzynarodowy dokument celny umożliwiający bezcłowe czasowe przemieszczanie towarów na wystawy, targi, kongresy, pokazy i imprezy charytatywne, a także na przewóz wzorów i próbek towarów dla klientów spoza obszaru celnego Unii Europejskiej oraz przewożenia towarów będących wyposażeniem zawodowym (np. sprzęt filmowy i telewizyjny). Karnet ATA (fr. Admission Temporaire) upoważnia do przewożenia towarów przez tereny państw zrzeszonych w łańcuchu gwarancyjnym ATA, lecz nie jest wymagany w UE. Dokument transportowy jest ważny przez 12 miesięcy od daty wydania.

Zezwolenie EKMT

Zezwolenie Europejskiej Konwencji Ministrów Transportu (EKMT) dopuszcza do wykonywania nieograniczonej liczby kursów pomiędzy krajami członkowskimi EKMT i w tranzycie przez ich terytoria. Te dokumenty przewozowe w transporcie są ważne przez cały rok kalendarzowy i wydawane wyłącznie dla pojazdów o klasie ekologii minimum EURO 5. Zezwolenie EKMT nie upoważnia do transportu wewnątrzkrajowego w państwach członkowskich.

Zezwolenie na przewóz kabotażowy

Przewóz kabotażowy to zarobkowy transport towarów między punktami znajdującymi się w innym państwie członkowskim niż kraj, w którym przewoźnik prowadzi działalność – na przykład przewóz z Berlina do Monachium wykonywany po rozładunku towaru przywiezionego z Polski. Kabotaż pozwala na ograniczenie tzw. pustych przebiegów. Do przewozów kabotażowych jest uprawniony każdy przewoźnik zarobkowego drogowego przewozu rzeczy posiadający licencję wspólnotową, którego kierowca (jeśli jest spoza UE) posiada świadectwo kierowcy.

Dokumenty związane z prowadzeniem firmy transportowej

Dokumenty w transporcie to nie tylko te, które kierowca wozi w samochodzie, lecz również te, które muszą znajdować się w siedzibie firmy. Możemy podzielić je na trzy grupy: związane z działaniem firmy, ewidencjonujące pracowników i akta pracownicze.

•     Dokumenty związane z działaniem firmy – zaliczamy do nich przede wszystkim certyfikaty kompetencji zawodowych przewoźnika, oryginał licencji i zezwoleń na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, ubezpieczenia OC pojazdów, wykaz wykorzystywanych w transporcie pojazdów, dokumenty związane ze spełnieniem wymagania dotyczącego dobrej reputacji.
•     Dokumenty ewidencjonujące pracowników – tego rodzaju dokumentacja transportowa skupia się na dokładnej kontroli czasu pracy kierowców (czasu jazdy, przerw i odpoczynku) oraz korzystania z urządzeń rejestrujących czas pracy. Taka ewidencja może być prowadzona na kilka sposobów, np. poprzez gromadzenie danych z tachografu i wydruków z kart kierowców.
•     Akta pracownicze – firma transportowa, jak każde inne przedsiębiorstwo, musi przechowywać dokumenty związane z zatrudnionymi pracownikami, takie jak umowy o pracę, umowy zlecenia, kserokopie praw jazdy kierowców, kserokopie zaświadczeń lekarskich i psychologicznych kierowców, dokumenty związane z warunkami wynagrodzenia, zaświadczenia o kwalifikacjach zawodowych i szkoleniach okresowych czy wypisy ze świadectw kierowców. Dokumenty te muszą być przechowywane przez cały okres zatrudnienia danego kierowcy.

Skompletuj niezbędne dokumenty przewozowe

Przewozy krajowe i międzynarodowe wymagają dużej ilości dokumentów, a ich brak może narazić firmę na duże kary pieniężne. Jeśli jesteś początkującym przedsiębiorcą działającym w branży TSL, w pierwszej kolejności zajmij się formalnościami. Nasza Kancelaria Transportowa chętnie Cię w tym wesprze – pomożemy sporządzić umowy i dokumenty prawne oraz skompletować dokumentację transportową. Świadczymy również usługi pomocy prawnej, która ma na celu ochronę interesów Twojej firmy, a także pomagamy odwoływać się od mandatów i kar otrzymanych za granicą. Z nami możesz prowadzić firmę, która ma solidne zaplecze prawne i działa zgodnie z prawem polskim oraz europejskim.