Proponowane zmiany w zakresie badań technicznych pojazdów ciężarowych i nie tylko
Resort Infrastruktury rozpoczął zaawansowane prace nad zmianami w systemie kontroli technicznej pojazdów. Reforma ta…
Skrót CMR jest znany wszystkim osobom, które mają jakikolwiek związek z branżą transportową. Termin ten odnosi się do międzynarodowego umowy określającego zasady przewozu drogowego towarów. Ma zastosowanie w przypadku zarobkowego transportu towarów w relacjach internacjonalnych. Pod warunkiem, że przynajmniej jeden kraj (nadania towaru lub kraj docelowy) przystąpił do konwencji CMR. Zawiera on przepisy dotyczące m.in. odpowiedzialności przewoźnika, trybu składania reklamacji, roszczeń wynikających z przewozu. Przeczytaj poniższy tekst i dowiedz się, co warto wiedzieć o międzynarodowej konwencji CMR.
Przed udzieleniem odpowiedzi na pytanie o to, czym jest Konwencja CMR, warto krótko opisać genezę tej umowy międzynarodowej. Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów została podpisana 19 maja 1958 r. w Genewie. CMR to skrót od pełnej nazwy dokumentu w języku francuskim – Convention relative au contrat de transport international de marchandises par route.
Początkowo stronami porozumienia zostało jedynie 9 państw, w tym także Polska. Z czasem do konwencji dołączyły jednak wszystkie kraje europejskie oraz m.in. Afganistan, Iran czy Rosja. Obecnie umowa CMR ma zastosowanie w 58 krajach na całym świecie.
Międzynarodowa umowa CMR ma zastosowanie w przypadku realizowania umów przewozu o charakterze zarobkowy, gdzie przedmiotem jest przewóz drogowy towarów za pomocą pojazdów członowych, naczepami i przyczepami.
Obowiązuje w przypadku realizacji dostaw pomiędzy dwoma różnymi państwami pod warunkiem, że miejsce nadania lub odbioru znajduje się na terenie kraju będącego stroną CMR.
Tekst konwencji CMR precyzuje obowiązki i prawa nadawcy, przewoźnika oraz odbiorcy. W głównej mierze ujednolica ona dokumentację przewozową i określa zasady odpowiedzialność przewoźnika .
Konwencja CMR dotyczy większości przewozów międzynarodowych. Jednak jej zastosowanie jest wyłączone w przypadku przewozów krajowych (gdzie załadunek i rozładunek znajduje się wyłącznie w jednym kraju)
Ponadto konwencji CMR nie stosuje się w przypadku przewozu przesyłek pocztowych, zwłok i towarów należących do przesiedleńców.
Oprócz tego zapisy zawarte w porozumieniu nie mają mocy prawnej podczas zawierania umów spedycji, w których głównym założeniem jest organizacja przewozu, a nie jego wykonywanie.
Międzynarodowy list przewozowy jest dokumentem potwierdzającym fakt zawarcia umowy przewozu. Jednakże trzeba pamiętać, że brak, nieprawidłowość lub utrata listu przewozowego nie wpływa na istnienie ani na ważność umowy przewozu.
Zgodnie z Konwencja a dokładnie z art. 5 ust. 1 wydawany w 3 egzemplarzach. Konwencja nie określa precyzyjnie, w jakiej formie powinien występować list przewozowy. Najlepiej stosować się do wzoru przygotowanego w 1976 r. przez Międzynarodową Unię Transportu Drogowego (International Road Transport Union, w skrócie IRU) . Otóż w praktyce wydawany jest w 4 egzemplarzy różniących się kolorem. Oto one:
CMR zawiera wiele informacji istotnych z punktu widzenia odbiorcy, nadawcy i przewoźnika. Listy przewozowe spełniają bardzo ważną rolę w całym procesie transportu ładunków – stanowią istotny dowód podczas roszczeń związanych z usługa transportową oraz mają funkcję informacyjną, instrukcyjną, legitymacyjną i dowodową.
W treści powinny się znaleźć podstawowe informacje określające miejsce i datę wystawienia dokumentu, nazwę nadawcy, odbiorcy i przewoźnika, adresy miejsca załadunku i rozładunku, określenie rodzaju towaru, jego wagi, ilości, cechy i numery.
Na podstawie tych informacji przewoźnik może sprawdzić stan towaru wraz z jego opakowaniem, a także poprawność pod względem objętości. List przewozowy to dla przewoźnika źródło wiedzy o kosztach związanych z transportem, należnościach celnych i innych opłatach.
W przypadku, gdy przewożone ładunki zaliczają się do kategorii towarów niebezpiecznych, taka informację również należy zamieścić w liście CMR.
W każdym liście przewozowym musi być oświadczenie jasno mówiące o tym, że przewóz bez względu na zaprzeczające temu zapisy umowy, podlega przepisom konwencji CRM.
Elektroniczny list przewozowy stanowi alternatywę dla papierowej wersji dokumentu. Zastosowanie cyfrowej wersji oprócz właściwości typowych dla tego rodzaju zaświadczeń może dodatkowo gwarantować śledzenie trasy przewozu czy wyliczanie planowanego czasu dostawy ładunku. Takie opcje zapewniają znacznie większą kontrolę nad całym procesem transportu.
Zastosowanie E-CMR jest uwzględnione w dodatkowym protokole uzupełniającym konwencję, który wszedł w życie 11 września 2019 roku. Wówczas przystąpiło do niego 29 państw deklarujących wykorzystanie elektronicznego listu przewozowego zamiast papierowej wersji dokumentu.
Użycie E-CMR przynosi liczne korzyści wszystkim osobom uczestniczącym w procesie transportu. Z jednej strony cyfrowa wersja dokumentu ułatwia administracyjne przetworzenie jego treści, z drugiej – obniża koszty potrzebne na wystawienie i skraca czas niezbędny do wypełnienia formularza.