Czy neutralizacja dokumentów transportowych jest zgodna z prawem?

Neutralizacja dokumentów to praktyka stosowana w transporcie, polegająca na wpisywaniu innych danych przewoźnika faktycznego w liście przewozowym – często pod groźbą kary umownej. Czy takie praktyki są jednak zgodne z prawem?

Neutralizacja dokumentów transportowych polega na zmianie informacji o przewoźniku faktycznym w dokumencie transportowym. W miejsce przewoźnika, który realizuje zlecenie wpisywane są dane zlecającego transport.
Najczęstszym powodem takiego postępowania jest ochrona tajemnicy handlowej, a także zabezpieczenie interesów zleceniodawcy.

Neutralizacja dokumentów czy fałszowanie dokumentów?

Neutralizacja dokumentów, jak i kara umowna za brak neutralizacji, są niezgodne z prawem, a tym samym nieważne. Zgodnie z art. 55a ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo Przewozowe, zabrania się wpisywania do listu przewozowego i innych dokumentów danych niezgodnych ze stanem faktycznym. Co za tym idzie, neutralizacja dokumentów może być uznana za działanie sprzeczne z prawem.

Warto wiedzieć, że za właściwe wypełnienie dokumentów transportowych odpowiedzialny jest przewoźnik. Stąd w przypadku neutralizacji, czyli wpisaniu danych niezgodnych z rzeczywistością, grozi mu mandat. Taka kara administracyjna nakładana jest na podstawie art. 92 a ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (u.t.d.). Stanowi on o tym, że podmiot wykonujący przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem z naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu drogowego, podlega karze pieniężnej w wysokości od 50 złotych do 12 000 złotych za każde naruszenie.

Kara umowna za brak neutralizacji dokumentów

Zleceniodawcy nie tylko często domagają się od przewoźników neutralizacji dokumentów transportowych, ale również nakładają kary za jej brak . Jednak już sam wymóg neutralizacji dokumentów transportowych jest niezgodny z prawem, a tym samym nieważny.

W myśl artykułu 353 Kodeksu cywilnego „strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego”. Stąd kara umowna za brak neutralizacji dokumentów nie jest skuteczna. Potwierdza to wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie, sygn. akt VI Ga 278/13, który kwestionuje karę umowną za neutralizację.

Podsumowanie

Odpowiednie zapisy w zleceniu transportowym są niezwykle istotne, stanowiąc punkt wyjścia warunków usług przewozu – o czym pisaliśmy już w tym wpisie: https://tckancelaria.eu/prawo/zlecenie-transportowe-i-umowa-przewozu-zastosowanie-tresc-i-warunki/.

Dość często w zleceniach transportowych spotykamy się  z neutralizacją dokumentów. Nie jest to jednak zgodne z prawem, a kara umowna za brak neutralizacji nie jest skuteczna. Stąd neutralizowanie dokumentów przez przewoźnika jest działaniem na własną szkodę i narażeniem się na kary.