Jak nie wpaść w pułapkę restrukturyzacji?
Firmy coraz częściej postrzegają restrukturyzację jako ucieczkę przed bankructwem, jednak ten proces nie jest…
Najważniejszym dokumentem regulującym zasady przewozów międzynarodowych jest Konwencja CMR, czyli Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów. Dokument ten obowiązuje obecnie w 58 krajach, nie tylko europejskich.
Zawarte w nim przepisy jasno regulują prawa i obowiązki nadawcy, odbiorcy i przewoźnika.
Określają też zasady reklamacji, w tym za szkody w transporcie międzynarodowym oraz wymaganą dokumentację przewozową.
Jednym z najczęstszych przypadków, w których sięgamy po Konwencję CMR, jest sprawdzenie odpowiedzialności przewoźnika za transportowany towar a w szczególności za szkody w transporcie międzynarodowym.
Tutaj zastosowanie ma art. nr 17 o brzmieniu:
Przewoźnik odpowiada za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru lub za jego uszkodzenie, które nastąpiło w czasie między przyjęciem towaru a jego wydaniem, jak również za opóźnienie dostawy.
Mało tego, nie może uchylać się od odpowiedzialności, powołując się na wady pojazdu, którym realizowany jest transport.
Odnosząc się do tego artykułu, nie możemy pominąć najważniejszego dokumentu w międzynarodowym transporcie drogowym, jakim jest list przewozowy CMR.
Konwencja CMR nie określa żadnej konkretnej formy zawarcia umowy w transporcie międzynarodowym. Bardzo często są one zawierane w drodze ustnych ustaleń, które są później potwierdzane za pośrednictwem np. e-maila.
Ale w Konwencji CMR jest art. 4 mówiący, że
Dowodem zawarcia umowy przewozu jest list przewozowy. Brak, nieprawidłowość lub utrata listu przewozowego nie wpływa na istnienie ani na ważność umowy przewozu, która mimo to podlega przepisom niniejszej Konwencji.
Konwencja określa też, jakie dane powinny być umieszczone w liście przewozowym. Są to m.in. data i miejsce wystawienia, dane nadawcy, przewoźnika i odbiorcy oraz opis zawartości ładunku.
List przewozowy zawsze występuje w trzech egzemplarzach, przy czym wszystkie muszą być jednobrzmiące i identyczne co do swej treści. Każdy z nich ma identyczną moc prawną – żaden z egzemplarzy nie jest mniej ważny niż pozostałe. Jeden otrzymuje nadawca, drugi odbiorca, trzeci zaś pozostaje u przewoźnika.
Dlatego też tak istotne jest, żeby list przewozowy były dokładnie i prawidłowo wypełniony.
Ma to szczególne znaczenie w przypadku późniejszych spraw spornych.
W tym przypadku mamy zastosowanie zapisów art. 17, gdzie jasno jest określone, że przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie spowodowane zostało winą osoby uprawnionej, jej zleceniem niewynikającym z winy przewoźnika, wadą własną towaru lub okolicznościami, których przewoźnik nie mógł uniknąć i których następstwom nie mógł zapobiec.
Dodatkowo, jeżeli uszkodzenie towaru powstało m.in. przez:
to w takich wypadkach przewoźnik również jest zwolniony z odpowiedzialności.
Należy jednak pamiętać, że to przewoźnik musi udowodnić zaistnienie powyższych okoliczności.
Każdy przewoźnik musi mieć świadomość, że po jego stronie jest obowiązek sprawdzenia stanu towaru i jego opakowania zgodnie z art. 8 ust. b. Dlatego podczas załadunku należy zwrócić szczególną uwagę na przejmowaną przesyłkę. Czy ilości, waga, cechy i inne wpisane do listu przewozowego dane są zgodne ze stanem rzeczywistym.
Jeżeli przewoźnik zauważy jakiekolwiek niezgodności, powinien koniecznie wpisać swoje zastrzeżenia do listu przewozowego, ponieważ jak mówi art. 9 ust. 2
W razie braku uzasadnionych zastrzeżeń przewoźnika, wpisanych do listu przewozowego, istnieje domniemanie, że towar i jego opakowanie były widocznie w dobrym stanie w chwili przyjęcia przez przewoźnika i że ilość sztuk, jak również ich cechy i numery były zgodne z oświadczeniami w liście przewozowym.
To samo tyczy się opakowania przyjmowanego towaru. Jeżeli przewoźnik zlekceważy jakiekolwiek wady zewnętrzne i nie wpisze ich do listu przewozowego, to odpowiedzialność będzie po jego stronie.
Może to doprowadzić do sytuacji, w której odbiorca towaru złoży reklamację i zażąda odszkodowania od przewoźnika.
Oczywiście najważniejszym dokumentem w każdej spornej sytuacji związanej z przewozem towarów jest list przewozowy i umieszczone w nim informacje.
Pamiętajmy, że nadawca przesyłki odpowiada za umieszczenie w liście przewozowym takich danych jak: adres i nazwa nadawcy oraz odbiorcy, miejsce i data przyjęcia towaru oraz jego wydania, opis przesyłki czy instrukcje niezbędne do załatwienia formalności celnych i innych.
Ale to przewoźnik ma obowiązek sprawdzić, czy te informacje są zgodne z prawdą. Jeżeli nie wniesie żadnych zastrzeżeń na tym etapie, to przyjmuje się jego odpowiedzialność za przekazany towar.
Dowodem potwierdzającym zastrzeżenia przewoźnika mogą być, poza uwagami wpisanymi do listu przewozowego, również zdjęcia, protokół niezgodności towaru lub złożona reklamacja.
Przewoźnik może się spodziewać roszczenia ze strony nadawcy, gdy dojdzie do sytuacji, w której towar przez niego przewożony ulegnie uszkodzeniu lub zaginie. W takiej sytuacji właściciel przesyłki wystawia dokument księgowy wskazujący kwotę do zapłaty. Wysokość odszkodowania również określa Konwencja CMR.
W przypadku zaginięcia towaru zastosowanie ma art. 23, który podaje, jak należy wyliczyć wartość towaru i wysokość odszkodowania. Jeżeli chodzi o uszkodzenie towaru, to art. 25 podaje
W razie uszkodzenia przesyłki przewoźnik płaci kwotę, o którą obniżyła się wartość towaru, obliczoną według wartości towaru ustalonej zgodnie z artykułem 23, ustępy 1, 2 i 4.
oraz zastrzega, jakich wartości nie może przekraczać.
Mimo tego, że zapisy Konwencji CMR dość szczegółowo określają odpowiedzialność stron biorących udział w transporcie towarów, to trudno uniknąć sporów tych stron, gdy dojdzie do szkody lub zaginięcia przesyłki. Gdy nie uda im się porozumieć, to zdarza się, że takie sprawy rozstrzygnąć musi sąd.
W takich przypadkach warto zastanowić się, czy nie skorzystać z pomocy wyspecjalizowanej kancelarii prawnej.
TC Kancelaria Prawna od lat zajmuje się obsługą firm z branży transport-spedycja-logistyka, udzielając porad prawnych i reprezentując te firmy w sądzie.
Zachęcamy do skorzystania z naszych usług.