Jakie regulacje prawne mogą pomóc polskiej branży transportowej?
W ostatnim czasie polska branża transportowa boryka się z wieloma problemami. Czy są regulacje…
Transport międzynarodowy to nie tylko przewożenie towarów z kraju A do kraju B. Choć przewóz może obejmować powrót kierowcy z pustą naczepą, firmy spedycyjne bardzo często planują transport w taki sposób, by w jak największym stopniu ograniczyć puste przebiegi i maksymalnie wykorzystać trasę, którą pokonuje kierowca. Umożliwia to między innymi transport bilateralny. Co to jest i na czym polega?
Przewóz bilateralny (dwustronny) jest jednym z rodzajów międzynarodowego przewozu towarów lub osób. Odbywa się z kraju, w którym przewoźnik ma siedzibę do innego państwa członkowskiego lub państwa trzeciego, a także odwrotnie – z państwa członkowskiego lub państwa trzeciego do kraju siedziby przewoźnika. Przewozy bilateralne są wykonywane na podstawie wzajemnych (dwustronnych) umów podpisanych między państwami.
Ze względu na to, że Polska jest państwem członkowskim Unii Europejskiej, ma podpisane umowy na transport bilateralny ze wszystkimi krajami UE. Umowy wzajemne obejmują również państwa trzecie spoza UE, takie jak Armenia, Albania, Białoruś, Ukraina, Iran, Irak, Jordania, Mołdawia, Syria, Tunezja czy Turcja.
Transport bilateralny bardzo często występuje w połączeniu z innymi rodzajami przewozów międzynarodowych. Wykorzystywanie tego typu transportu w praktyce wymaga bardzo dobrego planowania i współpracy między krajami.
Taki transport bilateralny jest najmniej opłacalny i najrzadziej stosowany. Przykład: Polski przewoźnik transportuje towar z Polski do Niemiec, gdzie zostaje rozładowany. Kierowca wraca do kraju na pusto, czyli bez dodatkowego załadunku.
Zgodnie z prawem międzynarodowym w ramach jednego przewozu bilateralnego kierowca może zrobić jeden dodatkowy załadunek i rozładunek. Przykład: Kierowca obsługuje trasę z Polski do Francji. Po drodze zaplanowano dodatkowy załadunek w Czechach, który rozładowano w Niemczech, a kierowca pojechał z polskim towarem dalej do Francji.
Jeśli kierowca nie wykonuje dodatkowego załadunku lub rozładunku, może w drodze powrotnej wykonać, które jednak nie mogą się odbywać w tym samym kraju. Przykład: Po dostawie towaru z Polski do Niemiec, kierowca ładuje niemiecki towar, który ma być dowieziony do Polski. Po drodze w Austrii bierze dodatkowy ładunek, który rozładowuje w Czechach, a stamtąd zabiera dodatkowy towar na Słowację. Ze Słowacji jedzie do Polski, gdzie dopiero rozładowuje towar z Niemiec.
Transport międzynarodowy obejmuje również tzw. przewóz krzyżowy, do którego dochodzi wtedy, gdy kierowca przewozi towar między dwoma krajami, a w żadnym z nich nie znajduje się siedziba przewoźnika. Przykład: Kierowca przewozi towar z Polski do Niemiec. Po rozładunku w Hamburgu kierowca ponownie załadowuje towar, który przewozi do Holandii. W Rotterdamie zabiera towar do Pragi, a w Czechach ładuje transport przeznaczony do Krakowa.
W przeciwieństwie do przewozu krzyżowego (cross-trade) kabotaż to przewóz towarów między punktami w tym samym kraju, w którym jednak nie znajduje się siedziba przewoźnika. Przewóz kabotażowy można wykonać do 3 razy w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia. Przykład: Kierowca przewozi towar z Polski do Niemiec i rozładowuje go w Monachium. Stamtąd zabiera ładunek do Drezna, gdzie dokonuje rozładunku i zabiera towar do Poznania.
2 lutego 2022 r. zaczęły obowiązywać zmiany w Pakiecie Mobilności, które dotyczą m.in. wynagrodzeń kierowców wykonujących przewozy międzynarodowe. Jeśli chodzi o transport bilateralny, najwięcej emocji wzbudziło wynagrodzenie – pracodawca jest zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia minimalnego obowiązującego w kraju, do którego wjeżdża kierowca. Warto jednak zauważyć, że nakaz ten nie dotyczy przewozów bilateralnych i tranzytowych, a jedynie transportu cross-trade i kabotażu. W przypadku pozostałych przewozów dwustronnych naliczane są stawki obowiązujące w kraju, w którym znajduje się siedziba przewoźnika. Wynagrodzenie zagraniczne należy więc uwzględnić tylko za te etapy przejazdu, które podlegają pod transport typu cross-trade lub kabotaż.
Od lutego 2022 r. kierowców wykonujących przewozy bilateralne nie trzeba też zgłaszać w systemie wymiany informacji na rynku wewnętrznym (Internal Market Information System, IMI). Dodatkowo art. 1 ust. 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1057 z 15 lipca 2020 r. ustanawiającej przepisy szczególne w odniesieniu do dyrektywy 96/71/WE i dyrektywy 2014/67/UE dotyczące delegowania kierowców w sektorze transportu drogowego oraz zmieniająca dyrektywę 2006/22/WE w odniesieniu do wymogów w zakresie egzekwowania przepisów oraz rozporządzenie (UE) nr 1024/2012 wskazuje, że kierowcy wykonującego przewozy dwustronne rzeczy nie uznaje się za pracownika delegowanego do celów dyrektywy 96/71/WE.
Pakiet Mobilności wprowadza nie tylko zmiany w zakresie wynagrodzeń. Inne ważne modyfikacje to między innymi:
Potrzebujesz pomocy prawnej w zakresie transportu bilateralnego lub prowadzenia działalności spedycyjnej? Skontaktuj się z nami! Prawnicy z TC Kancelarii specjalizują się w międzynarodowym prawie transportowym – zapewniamy profesjonalne doradztwo w kwestiach związanych z organizacją transportu i naliczaniem wynagrodzeń zgodnie z Pakietem Mobilności. Zajmujemy się m.in. szkodami w transporcie, mandatami i karami za granicą, windykacją sądową oraz umowami i dokumentami prawnymi.