Zlecenie transportowe stanowi punkt wyjściowy dla realizacji usługi przewozu. Określa się w nim specyfikę ładunku, punkt odbioru towaru, miejsce dostawy towaru, a także wysokość przewoźnego i sposób płatności za realizację usługi przewozu. Wiele osób traktuje tę kwestię z lekceważeniem, nie zwracając uwagi na treść dokumentu. Jednak takie postępowanie może w niektórych sytuacjach mieć bardzo kosztowne skutki. Dowiedz się więc, na co zwrócić uwagę, sporządzając zlecenie przewozowe.
Umowa przewozu przybiera różne nazwy – zlecenie transportowe czy zlecenia dla przewoźnika, jednakże zawsze chodzi o realizację usług przewozu. Zlecenie transportowe jest to bardzo istotny dokument kształtujący prawa i obowiązki stron tej umowy. Określa zasady współpracy pomiędzy przewoźnikiem a podmiotem zlecającym wykonanie usługi. Od zawarcia takiej umowy i ustalenia warunków współpracy powinna się zaczynać każda usługa transportowa. Ma to ogromne znaczenie, ponieważ treści zawarte w zleceniu transportowym określają podstawowe informacje dotyczące realizacji usługi transportu – w tym jego koszt, a także obowiązki przewoźnika.
Podczas ustalania warunków zlecenia transportowego wpływ na jego warunki ma prawo przewozowe oraz konwencja CMR. Przepisy nie określają jednak, w jakiej formie powinno zostać przygotowane zlecenie transportowe. Mimo to z prawnego punktu widzenia odradza się zawierania kontraktów telefonicznie. Utrudnia to bowiem późniejsze ewentualnie dochodzenie roszczeń w razie komplikacji podczas realizacji zlecenia. Zaleca się określanie warunków współpracy w formie pisemnej — papierowej lub elektronicznej. W razie potrzeby można je wtedy przedstawić jako dowód zawarcia umowy.
Zlecenie transportowe powinno zawierać takie elementy jak:
Poza tym w dokumencie mogą być zawarte również inne zapisy. Jednak nie są one niezbędne do stwierdzenia zawarcia umowy.
Mimo to w dokumencie warto jasno określić warunki zlecenia transportowego.
Jakie? Kwestię odpowiedzialności podczas przewozu bardzo dokładnie regulują przepisy prawa, m.in. konwencja CMR, prawo przewozowe. Jednak doprecyzowania często wymaga np. aspekt odpowiedzialności za załadunek czy rozładunek.
W zleceniu warto określić, do kogo należy obowiązek umieszczenia ładunku na naczepie i jego rozładunku, i w jaki sposób ma to zostać przeprowadzone. Jeśli istnieją dodatkowe wymogi zabezpieczenia towaru na czas transportu, również należy je wskazać w umowie.
Podczas sporządzania zlecenia transportowego można skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej. Pozwoli to opracować dokument, zawierający wszystkie elementy niezbędne do zabezpieczenia interesu zleceniodawcy. Przewoźnik również może zdecydować się na konsultację z prawnikiem, by dowiedzieć się, na co zwracać uwagę, podpisując zlecenie transportowe.
Zarówno przepisy prawa przewozowego i Konwencji CMR nie regulują tej kwestii. Wobec czego będą miały zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego. A konkretnie przepisy dotyczące umowy zlecenia, która to dopuszcza możliwość rozwiązania umowy z ważnych powodów.
Jednakże pamiętajmy – w takiej sytuacji ważna będzie sama treść umowy, która może przewidywać karę umowną na wypadek anulowania zlecenia oraz okoliczności danej sprawy.
Z tego powodu zaleca się dokładną weryfikację treści zlecenia transportowego, co może uchronić przewoźnika od niepotrzebnych problemów.
Aby wyjaśnić różnicę pomiędzy zleceniem transportowym, a zleceniem spedycji, warto wyjaśnić istotę obu dokumentów.
Pierwszy z nich polega na zobowiązaniu się przewoźnika do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. Do elementów istotnych zlecenia transportowego zaliczyć należy oznaczenie trasy przewozu, wynagrodzenia przewoźnika i przedmiotu przewozu.
Głównym założeniem drugiego typu umowy jest z kolei zobowiązanie się za wynagrodzeniem: do wysłania lub odbioru przesyłki albo do dokonania innych usług związanych z jej przewozem. Istota tego rodzaju umowy sprowadza się zatem do wykonania wszelkiego rodzaju usług pobocznych do usługi przewozu.
Zasadnicza, praktyczna różnica pomiędzy zleceniem transportowym, a zleceniem spedycji sprowadza się zatem do tego, że w przypadku tej pierwszej, stroną umowy zobowiązuje się do przewiezienia towaru, natomiast w przypadku drugiej, do zorganizowania przewozu.
Umowa przewozowa, czy częściej stosowana nazwa – zlecenie transportowe – jest istotne dla obu stron, jednak na ogół to zleceniodawca dyktuje warunki umowy. Dzięki temu może zawrzeć w dokumencie treści, które są dla niego korzystne. Należy jednak podkreślić, że zapisy zawarte w zleceniu transportowym nie mogą być sprzeczne z prawem. Istnieje szereg zapisów stosowanych w branży transportowej, które w żaden sposób nie są dla stron wiążące. Do najczęściej nieważnych klauzul możemy zaliczyć:
Podsumowując, należy podkreślić, że zlecenie transportowe, stanowi podstawę realizacji usługi przewozu towarów. Mimo pośpiechu podczas przyjmowania zleceń opłaca się poświęcić nieco czasu na zapoznanie się ze wszystkimi zapisami zawartymi w umowie. Inaczej przewoźnik może narazić się na przykre konsekwencje finansowe.