Tachografy a nowe urządzenia kontrolne w Hiszpanii
Wprowadzenie nowoczesnych urządzeń przez Departament Terytorium Generalitat Katalonii ma ułatwić nadzór nad przestrzeganiem przepisów…
Sektor TSL jest prężnie rozwijającą się dziedziną gospodarki, co wiąże się zarówno z rozwojem infrastruktury drogowej, jak i e-commerce. Polska wraz z Niemcami i Francją znajduje się w czołówce europejskich gigantów branży przewozowej. Czym właściwie jest TSL i jak kształtuje się ten sektor na polskim rynku? Odpowiadamy.
Branża TSL składa się z trzech powiązanych ze sobą sektorów – transportu, spedycji i logistyki. Stanowi bardzo ważną część gospodarki, w pewnym sensie decydując o jej poprawnym funkcjonowaniu. Gwarantuje kompleksową obsługę przewozów towarowych zarówno w obrębie kraju, jak i za granicą.
Obecnie duży nacisk kładzie się na automatyzację usług TSL, co pozwala na poprawę wydajności i zwiększenie bezpieczeństwa dostaw. Innowacyjne technologie umożliwiają obniżenie kosztów transportowania produktów poprzez łączenie różnych form przewozu oraz odpowiednie zlokalizowanie infrastruktury.
Usługi przewozowe wpisujące się w działalność sektora TSL w podstawowym znaczeniu polegają na wykonywaniu przewozu od punktu nadania do miejsca odbioru. Podczas realizacji zleceń transportowych kładzie się szczególny nacisk na punktualność dostaw i możliwość przewiezienia zróżnicowanych ładunków – paczek, drobnicy czy towarów masowych.
Firmy świadczące usługi spedycyjne gwarantują zaplecze organizacyjne branży TSL. Zajmują się przede wszystkim planowaniem całego procesu transportowego. Zawsze poszukują odpowiedzi na pytania o to, jakie przedmioty, jakimi pojazdami i w jakim czasie przejadą daną odległość. Głównym założeniem jest znalezienie możliwie jak najefektywniejszej opcji dostawy przy zachowaniu najniższych kosztów.
Oprócz tego spedycja to również przygotowywanie niezbędnej dokumentacji (umów przewozowych czy dokumentacji CMR), zapewnienie ubezpieczenia i obsługa celna.
Funkcje, zakres działań i odpowiedzialność operatorów logistycznych są znacznie szersze niż klasycznie rozumianego spedytora czy przewoźnika. Logistyka transportu oprócz czynności przewozowo-spedycyjnych gwarantuje np. usługi terminalowe. Wlicza się do nich magazynowanie, kompletacja i czynności uszlachetniające – metkowanie, foliowanie, tworzenie zestawów promocyjnych czy przeprowadzanie drobnych napraw. Oprócz tego firmy TSL w ramach procesów logistycznych mogą zarządzać zasobami klientów, zajmować się sterowaniem przepływu towarów czy szeroko pojętym doradztwem transportowym.
Niektóre przedsiębiorstwa w ramach usług TSL oferują również cross-docking, czyli metodę dystrybucji produktów likwidującą w łańcuchu dostaw etap wymuszający magazynowanie towarów. Dzięki temu znacznie skraca się czas realizacji zamówienia, a towar dużo szybciej trafia do klienta.
Działalność transportowa jest definiowana przez liczne akty prawne: krajowe, europejskie i międzynarodowe. Określają one m.in.:
Znajomość wszystkich regulacji i umiejętność ich wdrożenia do działalności transportowej często okazuje się bardzo kłopotliwa. W niektórych sytuacjach nieuniknione staje się skorzystanie z pomocy kancelarii prawnych, które oferują profesjonalne doradztwo w zakresie prawa obowiązującego osoby związane z branżą TSL.
Jednym z ważniejszych aktów prawa międzynarodowego jest Konwencja o Umowie Międzynarodowego Przewozu Drogowego Towarów (CMR). Odnosi się ona do zarobkowego przewozu towarów realizowanego pomiędzy różnymi państwami, przy czym przynajmniej jedno z nich musi być stroną porozumienia. Wprowadza pojęcie listu przewozowego stanowiącego podstawowy dokument w transporcie międzynarodowym. Określa również odpowiedzialność przewoźnika za uszkodzenie lub zgubienie ładunku, a także za opóźnienia w realizacji dostaw.
Warto też wspomnieć o Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 określającego wspólne zasady dotyczące warunków realizowania zawodu przewoźnika drogowego. Odnosi się to do wszystkich firm z sektora TSL mających siedzibę na terenie UE.
Na uwagę zasługuje też Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR) z 1957 r. Reguluje ona zasady przewozu materiałów, które podczas przewozu stanowią zagrożenie dla zdrowia, życia lub środowiska.
Informacje na temat organizacji czasu pracy osób pracujących w sektorze TSL określa Dyrektywa 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r.
Obecnie największym klientem branży TSL w Polsce są firmy zajmujące się handlem detalicznym i hurtowym. Oprócz tego bardzo ważne są również sektory przemysłowe – spożywczy, elektroniczny i motoryzacyjny. Dominują tzw. usługi transportu całopojazdowego polegające na przewożeniu całości towaru z jednego punktu do drugiego. W tym aspekcie Polska branża TSL odróżnia się od europejskiej, w której przeważa logistyka kontraktowa bazująca na przeprowadzaniu operacji w obrębie powierzchni magazynowej.
Podmioty działające w sektorze TSL mają na celu m.in.:
Branża transportowo-spedycyjno-logistyczna na przestrzeni ostatnich lat przechodzi dynamiczny progres. Wynika to m.in. ze wzrostu zapotrzebowania na usługi TSL. Największy rozwój dało się zauważyć po przystąpieniu Polski do UE, co wynikało z otwarcia na międzynarodową wymianę gospodarczą.
W wielu przypadkach przedsiębiorstwa, które na początku działalności zakładały jedynie świadczenie usług transportowych, z czasem rozszerzają swoją ofertę. Ma to na celu zagwarantowanie osobom zainteresowanym kompleksowej obsługi poprzez proponowanie klientom spedycji, magazynowania, usług logistycznych, celnych czy kurierskich.
Do rozwoju branży TSL w Polsce przyczyniło się wiele czynników. Wśród nich warto wymienić:
Podmioty gospodarcze na krajowym rynku TSL są bardzo zróżnicowane. Wśród przedsiębiorstw można wskazać małe spółki oferujące niszowe usługi skierowane do konkretnych klientów, a także ogromne korporacje o szerokim zakresie działalności zarówno pod względem dostępnych rozwiązań, jak i obszaru realizowanych zleceń.
W 2020 r. w Polsce działało ok. 125 tys. firm zajmujących się transportem drogowym towarów. Stanowiło to niecałe 7% w odniesieniu do wszystkich zarejestrowanych przedsiębiorstw. Na ogół są to indywidualne działalności gospodarcze, jednak najszybszy progres zauważa się wśród średnich i dużych firm.
W 2021 roku w Polsce największe przychody z branży TSL zanotowały firmy takie jak Grupa Raben, Grupa Kapitałowa DPD Polska, Grupa DSV, Schenker sp. z.o.o czy ROHLIG SUUS Logistic S.A.