Jak odzyskać należność od dłużnika z Francji?

Według Obserwatora Finansowego, w 2024 roku Francja była siódmą największą gospodarką na świecie, zajmując jednocześnie trzecią pozycję w Europie pod względem eksportu i odgrywając kluczową rolę w handlu z Polską. Dane GUS wskazują, że w pierwszych ośmiu miesiącach 2024 roku wartość polskiego eksportu do Francji osiągnęła 14,1 mld euro, co plasowało ją w czołówce odbiorców polskich produktów. Jednak system płatności we Francji ma swoje unikalne cechy. Jak zatem skutecznie odzyskać należności od dłużnika z Francji?

Francuskie firmy często opóźniają płatności, regulując zobowiązania w cyklach kwartalnych, a wiele z nich uzależnia wykonanie przelewu od działań centrali. Takie praktyki mogą prowadzić do opóźnień, niezależnych od lokalnych partnerów biznesowych. Jak sobie radzić w takich sytuacjach?

Zweryfikuj francuskiego kontrahenta

Przed podjęciem współpracy, warto sprawdzić wiarygodność francuskiego kontrahenta – jego dane rejestrowe, opinie branżowe i dokumenty. Pomocne są rejestry RNCS i BODACC, które ujawniają strukturę firmy, sytuację finansową i ewentualne upadłości. Istotne jest także zapoznanie się z oceną na giełdach transportowych oraz historią współprac.

Rzetelna firma nie powinna unikać udostępniania dokumentów – stąd ich brak może zapalić czerwone światło. Dochodzenie roszczeń we Francji jest kosztowne, dlatego przed rozpoczęciem tego procesu warto ocenić, jak często dany kontrahent miał problemy z płynnością finansową, co może wskazywać na ryzyko dalszych zaległości.

Wezwanie do zapłaty

Zanim sprawa trafi do sądu, warto spróbować windykacji polubownej, kierując do dłużnika oficjalne wezwanie do zapłaty (mise en demeure). Często pozwala to uniknąć kosztownych procesów.

Wezwanie powinno zawierać dane każdej ze stron, kwotę zobowiązania, termin płatności oraz dokumenty przewozowe, które we Francji mają kluczowe znaczenie. Co ciekawe, pozwalają one dochodzić należności bezpośrednio od odbiorcy towaru, jeśli pierwotny zleceniodawca nie zapłaci.

W związku z tym niekiedy już samo wezwanie skutkuje spłatą długu, ponieważ dłużnicy obawiają się utraty zaufania kontrahentów. Groźba dochodzenia roszczeń u odbiorcy towaru bywa równie skuteczna, a czasem nawet efektywniejsza niż perspektywa procesu sądowego.

Windykacja sądowa we Francji

Jeśli negocjacje zawiodą, sprawę należy skierować do sądu. We Francji dostępne są różne procedury:

• Nakaz zapłaty (Injonction de payer) – uproszczony i szybki tryb bez rozprawy, choć jego skuteczność dla zagranicznych wierzycieli bywa różna.
• Procedura przyspieszona (Procédure de référé) – stosowana przy oczywistych roszczeniach, gdy brak płatności jest jednoznaczny.
• Zwykłe postępowanie cywilne (Procédure au fond) – wykorzystywane w bardziej skomplikowanych sprawach wymagających szczegółowej analizy.

Postępowanie komornicze

Jeśli dłużnik nie ureguluje należności, mimo nakazu sądowego, w odzyskaniu zaległości może pomóc egzekucja komornicza. We Francji przeprowadza ją huissier de justice, który może zająć wynagrodzenie, konta bankowe, pojazdy lub nieruchomości dłużnika. Jednak koszty są wysokie. Postępowanie nakazowe to minimum 600 euro, a honorarium prawnika przy sprzeciwie wynosi około 2 500 euro za rozprawę. Dodatkowo dochodzą koszty dojazdu (0,70 euro/km) oraz opłaty sądowe – od 105 euro.

Kiedy nie warto kierować sprawy do sądu?

Przy długu poniżej 3–4 tysięcy euro warto rozważyć, czy postępowanie sądowe we Francji będzie opłacalne. Koszty i wydatki administracyjne mogą bowiem przewyższyć wartość roszczenia.

Dodatkowo, jeśli dłużnik ma stałe problemy finansowe i często trafia do windykacji, istnieje ryzyko, że mimo wygranej sprawy egzekucja komornicza okaże się nieskuteczna.

Narzędzia dla wierzycieli spoza Francji

Jednym z rozwiązań dla zagranicznych wierzycieli może być Europejski Nakaz Zapłaty, stosowany w transgranicznych sprawach o bezsporne roszczenia. Przy kwotach do 5 000 euro warto rozważyć Europejskie Postępowanie w Sprawie Drobnych Roszczeń.

Terminy przedawnienia roszczeń we Francji wynoszą zazwyczaj 5 lat dla spraw cywilnych i handlowych. W transporcie drogowym jest to jednak tylko 12 miesięcy od momentu wymagalności płatności. Jednak proces przedawnienia może przerwać np. oficjalne wezwanie do zapłaty.

Kompletność dokumentacji – przykład francuskiej sprawy windykacyjnej

W przypadku windykacji we Francji liczy się każdy podpis i każda pieczątka. Przekonał się o tym jeden z naszych klientów, próbujący odzyskać 8 990 euro od francuskiego kontrahenta.

W trakcie postępowania dłużnik przekazał sprawę syndykowi, który zakwestionował wierzytelność, uznając przedstawione dowody za niewystarczające. W odpowiedzi, bazując na komplecie dokumentów i danych, wystosowaliśmy oficjalne pismo do francuskiego syndyka, wykazując zasadność roszczenia. Choć ostateczna decyzja jeszcze nie zapadła, to bazując na wcześniejszych doświadczeniach, mamy przeczucie o pozytywnym rozstrzygnięciu.

Proces windykacji we Francji jest skomplikowany i wymaga znajomości tamtejszych przepisów. Choć prawo francuskie umożliwia dochodzenie od dłużnika zarówno kosztów windykacji, jak i odsetek, ich przyznanie zależy od decyzji sądu oraz indywidualnej oceny sędziego.

Specjalizujemy się w międzynarodowej windykacji i współpraca z nami pozwala uniknąć błędów formalnych, zwiększając znacząco szanse na skuteczne odzyskanie środków.

Dlatego w problemach z dłużnikami z różnych krajów zachęcamy Cię do skontaktowania się z nami.