Border Force – co to jest i jak chronić firmę?
Nielegalni imigranci próbujący dostać się na Wyspy Brytyjskie bardzo często próbują szczęścia kosztem firm [...]
Rada Europejska przyjęła Pakiet Mobilności w pierwszym czytaniu. Choć istnieje duże prawdopodobieństwo, że przepisy wejdą w życie w takiej formie jaką znamy dziś, to jednak klamka jeszcze nie zapadła. Teraz pozostaje przyjęcie aktów prawnych przez Parlament Europejski w drugim czytaniu, które następnie zostaną opublikowane w Dzienniku Urzędowym. Jak miałaby wyglądać reforma przepisów dotyczących unijnego sektora transportu drogowego, znana jako pakiet mobilności? Drugą część planowanych zmian opisaliśmy poniżej..
Pakiet mobilności wprowadza nowe przepisy dotyczące czasu pracy kierowców i odpoczynków. Celem jest poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego, zapobieganie zakłóceniom konkurencji wynikającym z nieprzestrzegania przepisów przez niektórych przewoźników. Ważna jest także ochrona warunków pracy kierowców i ich bezpieczeństwo. Rozszerzone zostaną kontrole przedsiębiorstw transportowych pod kątem przestrzegania tych przepisów (dyrektywa 2002/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady).
Kierowcy będą musieli posiadać pełną wiedzę w zakresie czasu prowadzenia pojazdu, odpoczynków, a także zagrożeń wynikających ze zmęczenia. Warto zaznaczyć, że przepisom dotyczącym czasu pracy nie podlegają m.in. pojazdy medyczne, specjalistyczne, wojskowe czy niezarejestrowane.
Czas pracy kierowcy obejmuje przede wszystkim prowadzenie pojazdu, ale nie tylko. Oprócz tego wliczają się do niego takie czynności, jak:
Poza tym do ewidencji czasu pracy kierowcy wlicza się też okres, w którym pracownik jest gotowy do rozpoczęcia przewozu. Dzieje się tak np. podczas oczekiwania na załadunek czy rozładunek, których planowany czas trwania nie jest znany kierowcy.
W ewidencji czasu pracy kierowców nie uwzględnia się pracowników zatrudnionych na podstawie zadaniowego trybu czasu pracy. Tacy kierowcy są rozliczani za wykonanie konkretnych zleceń, a nie za czas, w jakim je zrealizowali. Wykonywanie przewozów w zadaniowym czasie pracy należy uzasadnić szczególną organizacją i rodzajem wykonywanych przewozów. Przewoźnik musi ustalać przewozy w taki sposób, by pracownik mógł je wykonać w ramach czasu pracy. Transport powinien się też odbyć z poszanowaniem przepisów dotyczących przerw na odpoczynek i okresów wypoczynku. Ponadto tylko w przypadku pracy zadaniowej w rejestrze czasu pracy kierowców nie są brane pod uwagę osoby otrzymujące ryczałt za nadgodziny nadliczbowe i pracę nocną. Nie wlicza się również:
Tygodniowy czas pracy kierowcy przewiduje rozliczanie jazdy według określonego schematu. Tydzień pracownika zaczyna się w poniedziałek o godzinie 00.00, a kończy – w niedzielę równo o 24.00. Przez ten czas może on prowadzić pojazd maksymalnie przez 56 godzin. Czas ten uwzględnia np. 4 dni jazdy po 9 godzin i 2 dni jazdy wydłużonej do 10 godzin lub 6 dni jazdy po 8 godzin. Następnie pracownik ma obowiązek rozpocząć tygodniowy odpoczynek kierowcy. Regularny odpoczynek powinien trwać min. 45 godzin. W tym czasie pracownik może dowolnie dysponować swoim czasem. Jeszcze do niedawna taki odpoczynek kierowca mógł spędzić w kabinie. Po wdrożeniu przepisów Pakietu Mobilności w zakresie czasu pracy wszystkie regularne tygodniowe odpoczynki kierowcy muszą być realizowane w przeznaczonych do tego obiektach.
Należy pamiętać, że maksymalny tygodniowy czas pracy kierowcy może zostać wydłużony do 60 godzin. Jest jednak warunek: średni tygodniowy czas pracy nie może przekroczyć 48 godzin w ustalonym okresie rozliczeniowym nie dłuższym niż 4 miesiące. Oznacza to, że jeśli np. w ciągu dwóch tygodni kierowca będzie pracował po 60 godzin, lecz w pozostałych tygodniach danego miesiąca – tylko 20–30 godzin, średnia zostanie zachowana. Dzięki temu poprzez odpowiednie rozplanowanie działań przewozowych można efektywnie wydłużać tygodniowy czas pracy i zachować średnią normę 48 godzin. Należy przy tym pamiętać, że okresy rozliczeniowe w firmach transportowych najczęściej wynoszą miesiąc lub trzy miesiące.
Duże znaczenie mają również ograniczenia związane z dwutygodniowym czasem pracy kierowcy. Według przepisów pracownik przez dwa cykle tygodniowe nie może prowadzić pojazdu dłużej niż łącznie 90 godzin. Oznacza to, że jeśli np. w pierwszym tygodniu jazda trwała 56 godzin, to w kolejnym nie może przekroczyć 34 godzin. Z kolei jeśli w pierwszym tygodniu kierowca jeździł przez 45 godzin, w ciągu kolejnego cyklu tygodniowego może prowadzić pojazd przez maksymalnie 45 godzin. Zmiany wdrożone przez Pakiet Mobilności umożliwią przedłużenie dobowego czasu jazdy o godzinę bądź dwie w czasie powrotu do domu lub bazy. Aby to było możliwe, kierowca powinien odbyć 30-minutową przerwę przed każdymi dwiema dodatkowymi godzinami jazdy. Poza tym musi zrekompensować wydłużony czas jazdy co najmniej 9-godzinnym odpoczynkiem w czasie kolejnych trzech tygodni.
Zgodnie z nowymi przepisami każdy odpoczynek trwający dłużej niż 45 godzin, kierowca będzie musiał odbyć poza kabiną, w miejscu posiadającym odpowiednie zaplecze sanitarne. Muszą być one spędzone w miejscu zakwaterowania posiadającym odpowiednią infrastrukturę. Może ono sąsiadować z parkingiem. Konieczne jest zapewnienie kierowcom możliwości korzystania z bezpiecznych, chronionych parkingów.
Ważne!
Bezpieczne i chronione parkingi powinny być audytowane i certyfikowane zgodnie z normami unijnymi. Procedury audytu powinny zapewniać również, by parkingi stale spełniały te normy. Spełnianie obowiązków w zakresie opłacania zakwaterowania będzie spoczywało na przedsiębiorstwie transportowym.
Przewoźnicy i kierowcy będą mieli dostęp do informacji na temat dostępnych miejsc odpoczynku o wymaganych standardach. Będzie można je zdobyć poprzez specjalną stronę internetową, na której będą one na bieżąco aktualizowane. Komisja Europejska opublikuje wykaz wszystkich parkingów objętych certyfikatem. Takie parkingi zagwarantują odpowiednie:
– wykrywanie wtargnięć i zapobieganie im
– oświetlenie i widoczność
– awaryjny punkt kontaktowy i procedury awaryjne
– infrastrukturę sanitarną odpowiednią dla każdej płci
– możliwości zakupu żywności i napojów
– łączność umożliwiającą komunikację
– zasilanie elektryczne
W sieci TEN-T (Transeuropejska sieć transportowa) ma powstać więcej bezpiecznych parkingów, tak by znajdowały się one co 100 km.
Ważne! W przypadku pracy w załodze kilkuosobowej kierowca może wykorzystać przerwę trwającą 45 minut w pojeździe kierowanym przez innego kierowcę, pod warunkiem że podczas tej przerwy nie będzie zaangażowany w pomoc kierowcy prowadzącemu pojazd.
Czas pracy kierowcy, a przede wszystkim okresy odpoczynku są ustalone tak, by zminimalizować zagrożenie dla ruchu drogowego. Obecnie obowiązują między innymi tygodniowe okresy odpoczynku – regularny (45 godzin) i skrócony (co najmniej 24 godziny). Obecne Kierowca w ciągu dwóch tygodni pracy wykorzystuje co najmniej dwa regularne tygodniowe odpoczynki i jeden skrócony tygodniowy odpoczynek. Pakiet Mobilności zmienia jednak zasadę dotyczącą odpoczynków tygodniowych. Od momentu obowiązywania nowych przepisów, kierowca w ciągu dwóch tygodni pracy będzie musiał wykorzystać dwa regularnie okresy odpoczynku lub jeden regularny skrócony okres odpoczynku i jeden skrócony tygodniowy okres odpoczynku trwający co najmniej 24 godziny.
Kierowcy wykonujący transporty międzynarodowe mogą wykorzystać dwa skrócone tygodniowe okresy odpoczynku pod rząd, pod warunkiem, że w ciągu następujących po nich 4 tygodni pracy wykorzystają tygodniowe okresy odpoczynku. W tym przypadku przynajmniej dwa z nich muszą być regularnymi tygodniowymi okresami odpoczynku.
Po wykorzystaniu przez kierowcę dwóch tygodniowych skróconych odpoczynków pod rząd kolejny będzie odpoczynek tygodniowy regularny wraz z należnymi rekompensatami. Taki odpoczynek będzie musiał odbyć się obowiązkowo w bazie – w kraju siedziby firmy lub w miejscu zamieszkania kierowcy. W tym przypadku będzie wymagane udokumentowanie powrotu kierowcy do kraju.
Kierowca musi jednorazowo odebrać pozostałą część skróconego tygodniowego okresu odpoczynku. Rekompensata jest odbierana przed upływem trzeciego tygodnia pracy, następującego bezpośrednio po tygodniu w którym odbył się skrócony tygodniowy odpoczynek. Natomiast jeżeli kierowca wykorzysta dwa skrócone odpoczynki pod rząd, następny okres tygodniowego odpoczynku musi zostać poprzedzony rekompensatą za nie.
Okresy odpoczynku odbierane jako rekompensata, trwające ponad 45 godzin nie mogą być spędzane w kabinie. Podobnie jak każdy odpoczynek trwający ponad 45 godzin powinny odbyć się w stosownych warunkach – miejscu wyposażonym w odpowiednią infrastrukturę noclegową i sanitarną, dostosowaną do każdej płci. Koszty takich przerw ponosi pracodawca.
Pakiet Mobilności nakłada na przewoźnika obowiązek organizowania pracy kierowców w taki sposób, aby mieli oni możliwość powrotu do centrum operacyjnego (bazy) w celu wykorzystania wymaganych odpowiednich odpoczynków. W tym czasie powinni wykorzystać chociaż jeden regularny tygodniowy odpoczynek lub tygodniowego odpoczynku trwającego ponad 45 stanowiącego rekompensatę za skrócony tygodniowy odpoczynek.
Istotne jest, żeby przedsiębiorstwa transportowe musiały organizować tak pracę kierowców, aby nie spędzali zbyt wiele czasu poza domem i aby mogli korzystać z długich okresów odpoczynku w miejscu zamieszkania. Powrót kierowcy do domu powinien być zorganizowany tak, by pozwolił na dojazd do bazy lub miejsca zamieszkania kierowcy. Kierowcy powinni mieć swobodę wyboru, gdzie spędzą okres odpoczynku.
Takie działania muszą być udokumentowane w postaci zapisów tachografów, planów pracy kierowców lub innych dokumentów. Będą one dostępne w lokalu przedsiębiorstwa transportowego i okazywane na żądanie organom kontroli.
To część propozycji dotyczących reformy w prawie transportowym. Ostatnią serię zmian opiszemy szczegółowo w trzeciej części artykułu.