Leasing w postępowaniu restrukturyzacyjnym – czy to prawda, że nie trzeba płacić rat?

Dobrodziejstwo postępowania restrukturyzacyjnego dla dłużnika polega na tym, że w czasie trwania postępowania – do jego umorzenia, zatwierdzenia układu, bądź do uchylenia skutków dnia układowego – nie musi on spłacać rat leasingowych, które powstały przed rozpoczęciem tego postępowania. Zasada ta nie działa jednak w stosunku do rat powstałych w trakcie trwania restrukturyzacji – te dłużnik musi zapłacić. 

Leasingobiorca zobowiązany jest do płacenia leasingodawcy uzgodnionych miesięcznych rat leasingowych. Jeżeli leasingobiorca zamierza uzyskać własność leasingowanego pojazdu po zakończeniu umowy leasingu, poza zapłatą wszystkich uzgodnionych rat zobowiązany jest także do wniesienia opłaty z tytułu wykupu pojazdu.

Raty zaległe kontra nowe

Leasingodawcy z reguły szybko reagują na brak płatności wymagalnej raty i wzywają leasingobiorcę do zapłaty. Wypowiedzenie umowy leasingu jako opcja, można by rzec, atomowa, stosowane jest, jednak gdy leasingodawca nie zareaguje na pisemne wezwanie do zapłaty i wyznaczenie mu dodatkowego terminu spłaty. Prawdopodobnie zatem przy drugiej wymagalnej i niezapłaconej racie leasingowej dochodzi już do wypowiedzenia umowy leasingu. Jeżeli w opisany powyżej stan faktyczny włożymy postępowanie restrukturyzacyjne, to zasadniczo początek tego postępowania podzieli nam roszczenie z tytułu rat leasingowych na te, które powstało przed dniem układowym (dniem otwarcia postępowania) i po tym dniu. Zaległe raty powstałe przed dniem układowym nie muszą być spłacane, ale kolejne, powstałe już w trakcie restrukturyzacji, muszą być regulowane na bieżąco.

Umowa leasingu często jest umieszczana przez nadzorcę sądowego na liście umów istotnych dla działalności dłużnika. Takich umów druga strona – w tym przypadku leasingodawca – nie może wypowiedzieć w trakcie trwania restrukturyzacji. Tu uwaga: zasada ta nie zadziała w przypadku, gdy dłużnik nie płaci bieżących należności, czyli tej raty leasingu, która powstała po rozpoczęciu restrukturyzacji.

Spłata rat leasingu może być konieczna

Zawarcie układu pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami prowadzi do utrwalenia pewnej ulgi dla dłużnika w spłacie zobowiązań, może to być umorzenie części zobowiązań objętych układem, umorzenie odsetek lub choćby rozłożenie należności na raty. W przypadku zawarcia układu wierzyciel leasingodawca będzie musiał zaakceptować, że rata lub raty objęte układem zostaną mu zapłacone w sposób oznaczony w układzie. Zawarcie układu nie jest jednak pewne. Leasingodawca, który zgodnie z propozycjami układowymi nie otrzyma zadowalającego poziomu spłaty (np. 100 %) może zagłosować przeciwko układowi. Przy założeniu, że zobowiązania leasingowe stanowią istotny procent ogółu zobowiązań dłużnika, głos wierzyciela – leasingodawcy przeciwko układowi może być tym, który zaważy na nie przyjęciu układu. Chcąc “przekonać” leasingodawcę do głosowania za układem wierzyciel może być de facto niejako zmuszony do zaproponowania mu w ramach układu spłat całości raty leasingowych objętych układem. W takim przypadku po raz kolejny dochodzimy do konkluzji, że ratę leasingową jednak trzeba będzie zapłacić. 

Dłużnik będzie także zobowiązany do spłaty całości rat leasingowych, w tym tych objętych układem, jeżeli do zawarcia go nie dojdzie lub zostanie on później uchylony.

Układ nie zmienia zobowiązań wynikających z umowy leasingu 

Zawarcie układu pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami wpływa na zobowiązanie dłużnika w zakresie płatności rat objętych umową leasingu, ale nie zmienia ono innych zobowiązań stron tej umowy. Jeżeli dłużnik będzie zamierzał wykupić pojazd po zakończeniu umowy leasingu, powinien on spłacić raty objęte układem i zapłacić uzgodnioną opłatę końcową. Dopiero po spełnieniu tych warunków dłużnik będzie mógł uzyskać przeniesienie własności przedmiotu leasingu operacyjnego na własność. 

Reasumując,  postępowanie restrukturyzacyjne nie jest prostym sposobem na uniknięcie obowiązku płacenia rat leasingowych, zwłaszcza jeżeli leasingobiorca zamierza uzyskać własność pojazdu po zakończeniu umowy.

Autor: Maurycy Kieruj radca prawny w TC Kancelaria Prawna