Mimo dużej liczby firm transportowych działających na rynku, wciąż otwierają się kolejne przedsiębiorstwa ukierunkowane na przewóz towarów. W 2021 roku w samej Polsce transportem samochodowym przewieziono prawie 2 mln ton ładunków. Wartości te z roku na rok rosną, dlatego też wiele osób decyduje się na rozpoczęcie działalności transportowej. Jak to zrobić? Odpowiadamy.
Założenie krok po kroku własnej firmy transportowej wymaga nieco wiedzy i cierpliwości. Licencje i zezwolenia nie są potrzebne jedynie podczas przewozów realizowanych z wykorzystaniem samochodów lub zespołów pojazdów o masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 tony. W innym przypadku konieczne staje się spełnienie kilku istotnych wymagań.
Za zakładanie firmy transportowej mogą zabrać się osoby cieszące się dobrą reputacją, które nie zostały skazane prawomocnym wyrokiem sądu m.in. za przestępstwa skarbowe. Ponadto nie może ich dotyczyć zakaz prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wykonywania przewozów drogowych. Oprócz tego do prowadzenia firmy transportowej niezbędne jest:
Osoby zastanawiające się, jak prowadzić firmę transportową, muszą wiedzieć, że mają kilka opcji do wyboru. Pierwszą i najczęściej wybieraną jest rozpoczęcie jednoosobowej działalności gospodarczej. Wtedy przedsiębiorstwo zakłada się poprzez zarejestrowanie w CEIDG. Do zalet takiego rozwiązania zalicza się przede wszystkim niskie koszty początkowe – ze względu na uproszczoną księgowość i preferencyjny ZUS w pierwszych miesiącach funkcjonowania firmy. Główną wadą jest odpowiedzialność właściciela przedsiębiorstwa za zobowiązania firmy (ciążąca na całym jego majątku).
Oprócz tego można zacząć prowadzić firmę transportową i zarejestrować ją m.in. jako spółkę cywilną lub spółkę handlową. Pierwsza opcja wymaga zarejestrowania wspólników w CEIDG i podpisania umowy. W takim przypadku za zobowiązania odpowiadają solidarnie wszyscy wspólnicy. Decydując się na drugi wariant, wpisu firmy dokonuje się za pośrednictwem portalu sądowego w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Głównym minusem takiego rozwiązania jest konieczność prowadzenia pełnej księgowości.
Warto zaznaczyć, że nie istnieje uniwersalna forma prawna, jeśli chodzi o prowadzenia działalności, bo każda z nich ma zarówno wady, jak i zalety. Podejmując decyzję, trzeba uwzględnić m.in. czynniki prawne i ekonomiczne. Taką analizę można przeprowadzić np. we współpracy z zaufaną kancelarią prawną.
Podczas rejestracji przedsiębiorstwa, zarówno w CEiDG, jak i w KRS, trzeba wskazać zakres planowanej działalności. W przypadku firm transportowych kod PKD to 49.41Z – transport drogowy towarów.
Z biegiem czasu numery PKD można dowolnie zmieniać i rozszerzać. Jednocześnie warto pamiętać, że wpisanie kodu działalności nie obliguje przedsiębiorcy do jej prowadzenia. Przykładowo, osoba mająca w planach rozszerzenie usług swojej firmy w przyszłości np. o pośredniczenie przy przewozie rzeczy (52.29.C), taki zapis może umieścić w formularzu „na zapas”.
Własna firma transportowa wymusza na przedsiębiorcy konieczność odprowadzania podatków. Do wyboru pozostaje opodatkowanie na zasadach ogólnych, podatek liniowy i ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Podczas podejmowania decyzji należy uwzględnić przede wszystkim wielkość firmy oraz prognozy dotyczące generowanych przez nią zysków.
Rozliczanie działalności na zasadach ogólnych przewiduje odprowadzanie podatku w wysokości 12% w przypadku dochodu do 120 000 zł i 32% po przekroczeniu tej kwoty. Ta forma opodatkowania jest korzystna, o ile zakładana firma transportowa nie przyniesie zarobku przekraczającego pierwszy próg. Warto również wspomnieć o możliwości skorzystania z ulg i kwocie wolnej od podatku – wynoszącej 30 000 zł. Jeśli dochód nie przekroczy tej kwoty, nie trzeba odprowadzać należności do skarbu państwa.
Dla osób zdecydowanych na podatek liniowy ustawodawca przewidział stałe opodatkowanie w wysokości 19%. W tym przypadku nie ma jednak możliwości skorzystania z ulg.
Prowadzenie firmy transportowej i rozliczanie się na zasadach ryczałtu oznacza opodatkowanie przychodów, a obowiązująca stawka wynosi 5,5%. W takim przypadku od przychodów nie ma jednak możliwości odliczenia kosztów prowadzenia działalności.
Jednym z obowiązków osób prowadzących własną działalność jest rejestracja i rozliczanie VAT. Trzeba pamiętać, że jeśli przewidywane obroty biznesu mają być niższe niż 200 000 zł, można skorzystać ze zwolnienia podmiotowego. Zakładanie firmy transportowej stawia więc przyszłego przedsiębiorcę przed dylematem – zarejestrować się jako podatnik VAT czy nie?
W sytuacji, gdy w roku podatkowym nie planuje się przekraczać wspomnianej kwoty, jak najbardziej można skorzystać ze zwolnienia. Warto jednak wiedzieć, że taka opcja okazuje się niezbyt korzystna w przypadku przedsiębiorców ukierunkowanych na świadczenie usług na rzecz innych firm. Dlaczego? Bo większość z nich jest zarejestrowanych jako vatowcy i zależy im na możliwości odliczenia podatku, dlatego też w pierwszej kolejności zdecydują się na skorzystanie z oferty osób, które tak samo jak oni pozostają czynnymi podatnikami VAT – tylko w takiej sytuacji mogą odliczyć podatek.
Założenie firmy transportowej wymusza na przedsiębiorcy konieczność zgłoszenia działalności do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Formularz ZUS ZUA składa się, gdy właściciel ma podlegać pełnemu ubezpieczeniu, a ZUS ZZA, jeśli podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Osoby zastanawiające się, jak założyć firmę transportową, muszą wiedzieć, że do prowadzenia przedsiębiorstwa niezbędne jest założenie odrębnego rachunku bankowego. Za pomocą takiego konta należy dokonywać wszystkich rozliczeń przedsiębiorstwa. Numer musi zostać zgłoszony do ZUS-u i do Urzędu Skarbowego.
Podczas zakładania działalności gospodarczej należy wskazać jej siedzibę. W przypadku firmy transportowej wymaga się od przedsiębiorcy dostępu do rzeczywistego i stałego lokalu, którym może stać się np. miejsce zamieszkania właściciela.
Ponadto przepisy wymuszają konieczność dysponowania bazą eksploatacyjną, umożliwiającą m.in. przeprowadzanie załadunku i rozładunku czy konserwację pojazdów. Przedsiębiorca może dysponować przestrzenią stanowiącą jego własność, a także pozostającą do jego użytku na podstawie umowy najmu lub dzierżawy.
Osoba zdecydowana na założenie firmy transportowej musi dysponować odpowiednimi zasobami finansowymi. Przedsiębiorcy na podstawie sprawozdań finansowych, gwarancji bankowej lub ubezpieczenia odpowiedzialności zawodowej powinni co roku wykazywać, że dysponują kapitałem w łącznej wysokości co najmniej:
Najczęściej wybieraną opcją potwierdzenia zdolności finansowej jest ubezpieczenie odpowiedzialności zawodowej. Taka polisa pozwala spełnić wymagania prawne odnośnie zgromadzonego kapitału przy niewielkim nakładzie pieniężnym.
Certyfikat kompetencji zawodowych dokumentuje kwalifikacje niezbędne do wykonywania działalności gospodarczej w ramach krajowego lub międzynarodowego przewozu towarów bądź ludzi. W każdej firmie transportowej musi znajdować się przynajmniej jedna osoba dysponująca takim dokumentem. Jest on niezbędny do uzyskania licencji.
Aby uzyskać zaświadczenie, trzeba zdać egzamin państwowy. Z obowiązku egzaminacyjnego zwolnione są osoby, które ukończyły studia kończące się otrzymaniem Certyfikatu Kompetencji Zawodowych. Jedyną instytucją upoważnioną do jego wydawania jest Instytut Transportu Samochodowego w Warszawie. Od kandydata wymaga się odpowiedniej wiedzy z dziedziny transportu drogowego, prawa czy zarządzania finansami firmy.
Zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika dotyczy osób mających zamiar realizować usługi transportu drogowego na terenie Polski z wykorzystaniem pojazdów powyżej 2,5 tony. Taki dokument można uzyskać w starostwie powiatowym właściwym dla siedziby firmy transportowej.
Przedsiębiorcy zdecydowani na wykonywanie przewozu osób lub towarów w ruchu międzynarodowym muszą dodatkowo uzyskać licencję wspólnotową dotyczącą przewozu zarobkowego. W tym wypadku zezwolenie odnosi się do wszystkich pojazdów, niezależnie od dopuszczalnej masy całkowitej. Dokument wydawany jest przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego na czas do 5 lub do 10 lat.