Termin FIX to nieprzekraczalny termin załadunku lub rozładunku. Jest on określany podczas zawierania umowy transportowej i tym samym to jednym z najważniejszych warunków współpracy. Jego niedotrzymanie nie powinno wystąpić, a jeżeli już się zdarzy – może się wiązać z konsekwencjami finansowymi.
Czym jest opóźnienie w dostawie mówi artykuł 19 konwencji CMR. Ma ono miejsce wtedy, gdy towar nie został dostarczony w umówionym terminie. W przypadku, gdy data nie została wskazana, opóźnienie w dostawie ma miejsce wtedy, gdy faktyczny czas trwania przewozu jest dłuższy od tego, w jakim przewoźnik, dokładając wszelkich starań, powinien zrealizować transport.
W umowach przewozu często spotykamy zapisy kar umownych odnoszące się terminu FIX. Przekroczenie takiego terminu może skutkować nałożeniem kary umownej. Ale czy taka kara jest zgodna z konwencją CMR?
Kary umowne służą do zabezpieczenia interesu jednej ze stron w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez druga stronę. Szczegółowe informacje na ten temat zawarliśmy w bezpłatnym poradniku “Kary umowne w zleceniach transportowych”.
Dla przypomnienia – zgodnie z artykułem 483 § 1 Kodeksu Cywilnego, strony mogą zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi poprzez zapłatę określonej sumy. Strony mogą rozszerzać odpowiedzialność drugiej strony, jednocześnie wskazując na zasadę swobody zawierania umów oraz umowną odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania z powodu oznaczonych w umowie okoliczności. Mówi o tym art. 473 § 1 KC w związku z art. 353(1) KC.
Przepisy prawa polskiego, które mają zastosowanie do przewozów krajowych, nie zakazują zastrzegania kar umownych za opóźnienie w rozładunku. Inaczej wygląda to w przypadku przewozów międzynarodowych, które regulują przepisy Konwencji CMR. Art. 41 ust. 1 wprost mówi, że każda klauzula, która pośrednio lub bezpośrednio naruszałaby postanowienia tego dokumentu jest nieważna i pozbawiona mocy.
O tym, co przewoźnik powinien wiedzieć o konwencji CMR pisaliśmy już w tym artykule.
Dla przypomnienia – zgodnie z konwencją CMR, przewoźnik jest odpowiedzialny m.in. za szkody wynikające z opóźnienia w dostawie.
Artykuł 23 ust 5. konwencji CMR precyzuje, że w razie opóźnienia dostawy, jeżeli osoba uprawniona udowodni poniesioną w związku z tym szkodę, przewoźnik zobowiązany jest do zapłaty odszkodowania.
Co istotne, powstała szkoda musi pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z opóźnieniem w dostawie. Z kolei kwota odszkodowania nie może być wyższa niż kwota przewoźnego. Dodatkowo, zgodnie z art. 30 ust 3. Konwencji CMR, opóźnienie dostawy może stanowić podstawę do odszkodowania tylko wtedy, gdy zastrzeżenie zostało skierowane na piśmie w terminie 21 dni od dnia postawienia towaru do dyspozycji odbiorcy.
Termin FIX stanowi istotny element umowy transportowej, definiujący nieprzekraczalny czas załadunku lub rozładunku. Jego niedotrzymanie może prowadzić do konsekwencji – takich jak dochodzenie odszkodowania zgodnego z zapisami Konwencji CMR w przypadku przewozów międzynarodowych czy kary umownej w przewozach krajowych.
W przypadku sporów związanych z tym zagadnieniem, warto skorzystać z pomocy specjalistycznej kancelarii prawnej. Między innymi w zakresie sprawdzenia, czy wynikająca z umowy kara jest zgodna z przepisami konwencji CMR lub prawa przewozowego.